Właściciele domowych instalacji fotowoltaika, którzy chcą efektywnie ładować swoje auta elektryczne, powinni nie tylko odpowiednio zaprojektować układ PV i dobrać wallbox, ale również przemyśleć wybór taryfy energii elektrycznej. Choć celem systemu PV jest maksymalna autokonsumpcja energii słonecznej, w praktyce zdarzają się sytuacje, gdy ładowanie musi odbyć się częściowo lub całkowicie z sieci – na przykład w pochmurne dni, zimą lub nocą. Wówczas dobrze dobrana taryfa może znacząco wpłynąć na koszt eksploatacji pojazdu. Na rynku dostępne są różne modele rozliczeń – taryfy jednostrefowe, dwustrefowe oraz dynamiczne – a każda z nich oferuje inne korzyści i ryzyka w zależności od sposobu użytkowania auta oraz produkcji energii z PV.
Taryfa jednostrefowa – wygoda, ale brak elastyczności cenowej
Najprostszym rozwiązaniem, z którego korzysta wielu prosumentów, jest taryfa jednostrefowa (G11), w której cena energii elektrycznej pozostaje stała przez całą dobę. Tego typu rozliczenie oferuje przejrzystość i przewidywalność kosztów, co może być korzystne dla użytkowników, którzy ładują auto nieregularnie i nie chcą dopasowywać się do godzinowej zmienności. W połączeniu z fotowoltaika G11 zapewnia stabilność, ale jednocześnie nie daje możliwości wykorzystania tańszych godzin nocnych. W efekcie, gdy zachodzi potrzeba ładowania z sieci, użytkownik płaci pełną stawkę, nawet jeśli mógłby skorzystać z niższej ceny energii w innych taryfach. Dla gospodarstw, które mogą zorganizować ładowanie w konkretnych porach dnia, lepszym rozwiązaniem będzie wybór taryfy wielostrefowej.
Taryfa dwustrefowa – oszczędności przy ładowaniu nocnym
W przypadku taryf dwustrefowych, takich jak G12, cena energii jest podzielona na strefę dzienną (droższą) i nocną (tańszą). Dla właścicieli samochodów elektrycznych oznacza to realne oszczędności przy ładowaniu w godzinach nocnych – zwykle między 22:00 a 6:00. W połączeniu z wallboxem wyposażonym w funkcję opóźnionego startu ładowania można w pełni wykorzystać niższą stawkę, co jest szczególnie opłacalne zimą, gdy produkcja z instalacje fotowoltaiczne spada. Wadą tego rozwiązania jest konieczność dyscypliny czasowej – ładowanie poza strefą nocną może wiązać się z wyższym kosztem niż w G11. Niemniej, przy odpowiedniej konfiguracji systemu EMS oraz programowalnych wallboxach, można automatycznie zaprogramować harmonogram ładowania w oparciu o taryfę G12, maksymalizując oszczędności bez konieczności codziennej kontroli.
Taryfy dynamiczne – elastyczność dla zaawansowanych użytkowników
Dla najbardziej zaawansowanych użytkowników atrakcyjną opcją są taryfy dynamiczne, w których cena energii zmienia się co godzinę w zależności od rynku hurtowego (np. TGE). Tego typu taryfy dają możliwość ładowania auta wtedy, gdy energia jest najtańsza – czasem nawet po cenie niższej niż w G12. Warunkiem efektywnego korzystania z tej formy rozliczenia jest jednak stały dostęp do aktualnych danych cenowych oraz odpowiednie oprogramowanie sterujące procesem ładowania. Nowoczesne wallboxy mogą być zintegrowane z takimi systemami i automatycznie rozpoczynać ładowanie w najkorzystniejszych godzinach. W połączeniu z fotowoltaika, taryfa dynamiczna pozwala na elastyczne zarządzanie energią – użytkownik korzysta z darmowej produkcji z PV w ciągu dnia, a w nocy uzupełnia brakującą energię po najniższych stawkach. Tego typu rozwiązania są szczególnie opłacalne przy wysokim zużyciu i pełnej automatyzacji.
Taryfy dla prosumentów – znaczenie systemu rozliczeń
Warto również wspomnieć o systemach rozliczeniowych obowiązujących dla prosumentów. W modelu net-billing, który obecnie obowiązuje w Polsce, energia oddana do sieci jest rozliczana w wartości pieniężnej według średniej ceny rynkowej, a nie w systemie 1:1 jak wcześniej. Dlatego dla posiadaczy instalacje fotowoltaiczne istotne jest, aby maksymalizować autokonsumpcję energii na miejscu – czyli ładować auto bezpośrednio z PV. Taryfy wielostrefowe i dynamiczne w tym kontekście pozwalają na dodatkową optymalizację – w czasie niskiej produkcji można ładować pojazd z sieci po niższych kosztach, minimalizując potrzebę korzystania z „drogo sprzedanej” energii własnej. Im lepiej dobrana taryfa do rytmu życia i eksploatacji auta, tym większe oszczędności i szybszy zwrot z inwestycji.
Taryfa dopasowana do stylu życia to klucz do oszczędności
Odpowiedni wybór taryfy energii elektrycznej ma ogromny wpływ na efektywność ładowania samochodu zasilanego przez fotowoltaika. Dla użytkowników, którzy ładują auto głównie w dzień, idealna będzie taryfa G11 lub system PV-only. Osoby preferujące ładowanie nocne powinny wybrać G12, natomiast zaawansowani użytkownicy mogą zyskać najwięcej na taryfach dynamicznych. Niezależnie od wyboru, kluczem do oszczędności pozostaje świadome zarządzanie energią oraz integracja wallboxa z systemem PV i EMS.